سرمایه فرهنگی و هویت جمعی؛ مطالعه پیمایشی دانشجویان دانشگاه کردستان

بر مبنای دیدگاه‌های نظری تلفیقی، هویت‌یابی فرایندی دیالکتیکی و دوسویه است و در کنار عوامل سطح کلان، قابلیت بازاندیشی هویتی به میزان برخورداری از سرمایه‌ها و منابع مادی و فرهنگی وابسته است. پژوهش حاضر در چارچوب دیدگاه‌های نظری تلفیقی به بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر ابعاد هویت جمعی دانشجویان دانشگاه کردستان پرداخته است. این تحقیق از نوع پیمایشی است که در طی آن با 325 نفر از دانشجویان دانشگاه کردستان مصاحبه شده است. یافته‌های توصیفی بیانگر آن است که دانشجویان به‌طور همزمان از هویت‌های سه‌گانه قومی، ملی و جهان‌وطنی برخوردار هستند و تعلق به هر یک از ابعاد هویت جمعی به‌منزله نفی و نقض دیگری نیست. نتایج تبیینی نشان داد که سرمایه فرهنگی ضمن داشتن رابطه معنادار با ابعاد هویت جمعی دانشجویان، تأثیر متفاوتی بر ابعاد هویتی دارد؛ به بیان دیگر، سرمایه فرهنگی با هویت ملی و جهان‌وطنی همبستگی مثبت و با هویت قومی همبستگی منفی دارد. بر مبنای نتایج تحلیل رگرسیون، متغیر سرمایه فرهنگی به‌ترتیب 0/324، 0/23 و 0/144 تغییرات هویت‌های جهان‌وطنی، قومی و ملی را تبیین می‌نماید. با نظر به سهم بالای سرمایه فرهنگی در جهت‌گیری‌های معرفتی و بازاندیشی هویتی دانشجویان، بهینه‌سازی فعالیت‌های فرهنگی و فوق برنامه در دانشگاه به‌عنوان برنامه درسی پنهان، ترغیب دانشجویان به فعالیت‌های فرهنگی، برگزاری دوره‌های مختلف و اعطای گواهینامه به دانشجویان، افزایش دسترسی دانشجویان به کالا‌ها و منابع فرهنگی مرتبط و بازاندیشی در شیوه بومی‌گزینی دانشجو در سیاست‌گذاری دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ضروری به‌نظر می‌رسد.